De ‘Shackleton Tour’.

Op 30 oktober werden we in de Rode Zaal van het UMCG door voorzitter Rob Funcke welkom geheten voor de prachtige natuurfilm De ‘Shackleton Tour’, een reis die Pieter en Marga Jannenga uit Haren, in 2007 maakten naar Antarctica.

Na een kort openingswoord van Rob kreeg Pieter het woord. Laatstgenoemde vond het heel bijzonder dat er zoveel mensen op de film waren afgekomen. “Dat komt omdat het gratis is”, klonk het vanuit de zaal. Pieter vertelde, dat Marga en hij nog steeds veel gevoel en emoties hadden bij het vertonen van de film met daarbij hun verhaal, zoals zij dat hebben meegemaakt.

‘De Shackleton Tour’ die ze maakten, is genoemd naar een Britse ontdekkingsreiziger uit het begin van de 20e eeuw, die destijds al gegrepen was door het Zuidpoolgebied, maar daar ook met schipbreuk en ontberingen te maken kreeg.

De beelden die werden vertoond werden door Pieter “live” toegelicht. Met rustige stem gaf hij de nodige interessante informatie.

Na een vlucht naar Buenos Aires, waar onder meer een hele bijzondere begraafplaats en het graf van Evita werden bezocht, ging de reis naar de meest zuidelijke stad ter wereld: Ushuaia, een winter-sportplaats aan het uiteinde van het Andesgebergte. Hier zou de expeditie beginnen. Een expeditie, geen cruise, waarbij je een beetje achterover kunt hangen. Het schip, de Explorer, was 72 meter lang. Aan boord waren 154 mensen, 18 nationaliteiten. Hiervan was zo’n 60% passagier (91 personen).

De reis was een verjaardagscadeau voor Marga, omdat ze gek is op pinguïns. “En wat moet je dan?” vroeg Pieter. “Een pinguïn kopen”, klonk het vanuit de zaal… Zo ver kwam het niet. Er werd voor gekozen dat Pieter met Marga mee op expeditie zou gaan.

Marga kwam wel aan haar trekken, want op en bij de Falklandeilanden werden verschillende soorten pinguïns gezien. Bijzonder voor die dieren is, dat ze paartjes voor het leven vormen.

 

De prachtig gekozen muziek ondersteunde dit met ‘Salstoe aaltied bie mie blieven, lutje wicht’ van Ede Staal. Dit leverde gelach en applaus uit de zaal op.

De passagiers konden een aantal keren van boord om landschappen van nog dichterbij te bekijken, om gletsjers te beklimmen en zeldzame vogelsoorten te zien.

Prachtige beelden kwamen voorbij: bijna uitgestorven vogelsoorten, enorme walvissen, rendieren, zeeleeuwen met een harem van soms wel 20 vrouwen, zeeolifanten en nog veel andere dieren. Ook mochten we meegenieten van unieke landschappen en indrukwekkende fjordengebieden.
Pieter lichtte de beelden met deskundig commentaar toe, waarbij steeds weer de prachtig gekozen muziek opviel.

Maar ineens veranderde alles! Op 180 km van Antarctica kreeg de Explorer met steeds meer golvend pakijs te maken, wel 1½ meter dik! Een ijsberg doemde op. Het schip raakte heel sterk ijs en scheurde onder de waterlijn open. Een S.O.S. alarm werd uitgestuurd en er werden noodsignalen afgegeven.
Er stroomde water in het schip en iedereen moest een zwemvest aandoen. Uit alle macht werd geprobeerd het gat te dichten, maar het schip maakte slagzij.

Zolang de hoofdmotor werkte, was er hoop….. En gelukkig, de kapitein kon uit het ijs varen.

Na verloop van tijd kwam toch het commando om het schip te verlaten. Er moest worden overgestapt in rubberboten en reddingsboten. Al gauw bleek, dat van de 4 sloepen er maar één was, waarvan de motor het deed. 7½ uur werd er rondgedobberd en sommige mensen raakten onderkoeld.

De opvarenden werden opgepikt door de Nord Norge. Even daarna stak er een zware sneeuwstorm op.
Gelukkig, ze waren net op tijd geweest. Zo’n 6 uur na de redding zonk de MV Explorer naar de bodem van de oceaan. De eigendommen van de mensen liggen daar nu nog op 1500 meter diepte. Maar nog belangrijker is, dat alle mensen het mochten overleven.

Na een gehouden kledinginzameling op het grote Noorse schip, werden de schipbreukelingen afgezet op een Chileense luchtmachtbasis op Antarctica. Daar werden in een sporthal noodbedden neergezet.
Een vrachtvliegtuig van de Chileense luchtmacht bracht hen, zo gauw dit mogelijk was naar vaste wal
in Zuid Chili, zo’n 4000 km noordelijker.

Op Schiphol werd het een emotioneel weerzien met de familie. Ze hadden erg in spanning gezeten nadat ze te horen hadden gekregen dat de MV Explorer was gezonken. Contact vanuit Antarctica met het thuisfront was niet mogelijk geweest, de mobieltjes lagen namelijk ook op de zeebodem……

Na afloop van de film, zagen we dat verschillende mensen een traantje wegpinkten. Een ovationeel applaus viel Pieter en Marga dan ook ten deel. Het was dan ook bijzonder indrukwekkend geweest.

Vanuit de zaal konden nog vragen worden gesteld. Daar werd door verschillende mensen gebruik van gemaakt. Achteraf gezien waren er veel dingen niet goed gegaan. Maar ja, achteraf…..

Als afsluiting van dit bijzondere avontuur gaf Pieter mee: Stel dingen niet uit, geniet van het leven.
Ook dat werd met applaus onderstreept.

Tenslotte bedankte voorzitter Rob Pieter en Marga voor de wel heel speciale film en overhandigde
hen daarbij een Grunniger kouk en een enveloppe met inhoud.
Na ons nog eens op het hart te hebben gedrukt toch vooral de gezonden enquête in te vullen en op te sturen sloot Rob om vijf voor vijf de bijeenkomst en wenste ons wel thuis.

Opmerking: Voor het inhoudelijke verslag van de reis is uitgegaan van een door Pieter en Marga aangeleverd algemeen verhaal.

Henk Das